Teun van Gelder (LUMC) over samenwerking academie en bedrijfsleven

Voor het LUMC is een krachtig ecosysteem van levensbelang. ‘Ik zie hier op kleine schaal hoeveel meerwaarde het heeft om mensen dichterbij elkaar te brengen. Als we daar voor heel Nederland in slagen, dan wordt Boston aan de Noordzee misschien een realiteit.’

Dat zegt Teun van Gelder, internist bij LUMC, in een interview - in aanloop naar de VIG Medicijndialoog op 7 oktober - over publiek-private samenwerking. ‘Het LUMC heeft geluk; we worden letterlijk omringd door het Leiden Bio Science Park met veel interessante partners. Voor ons is dat een enorme toegevoegde waarde. Leiden is al heel succesvol geweest in het aantrekken van nieuwe bedrijven, maar we moeten zeker doorgaan om de samenhang van al die partijen nog sterker te maken.’

Onderzoeksthema’s

De link tussen LUMC en het ecosysteem is heel concreet, vindt Van Gelder. Het LUMC heeft tien onderzoeksthema’s benoemd waar het zich op richt. Eén van die thema’s is Academic Pharma, ofwel academische geneesmiddelenontwikkeling. Daarnaast heeft Universiteit Leiden het stimuleringsprogramma Translational Drug Discovery and Development. ‘Beide sluiten heel goed aan bij het landelijke initiatief op het gebied van LSH. Leiden doet actief mee met een aantal andere steden in Nederland om voor het Groeifonds een concreet plan op te stellen.’

Klinische studies

Eén van de buren van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) is Janssen, één van de ontwikkelaars van een vaccin tegen COVID-19. Eind 2020 sloten de twee partijen, samen met Universiteit Leiden, een officiële samenwerking met elkaar. Van Gelder: ‘Op dit moment werken we aan de invulling ervan. Dat gaat bijvoorbeeld om de uitvoering van klinische studies, maar ook om een onderwijsaspect of advisering van onze onderzoekers. Ik vind het een mooie start en ik zou graag zien dat we ook met andere bedrijven die soort samenwerkingen aan kunnen gaan.’

CAR-T-celtherapie

Een andere industriële partner in de buurt is Bristol Myers Squibb (BMS). Het bedrijf gaat binnenkort starten met de bouw van een nieuwe productiefaciliteit voor CAR-T-celtherapie. Met deze vestiging draagt BMS bij aan de groeiende rol van Nederland als een internationale koploper op het gebied van CAR-T-celtherapie. ‘Het eerste contact hierover is al gelegd’, vertelt Van Gelder. ‘Om te inventariseren wat we voor elkaar kunnen betekenen als ze straks hier zitten. En hoe we bijvoorbeeld onze eigen onderzoekslijnen verder kunnen stimuleren door samenwerking met BMS.’

Samen ontwikkelen

Een ander voorbeeld waarbij LUMC samen optrekt met een private partij, is Innogenerics, de nieuwe eigenaar van Apotex. Van Gelder: ‘In de fabriek van Innogenerics worden van oudsher generieke geneesmiddelen gemaakt, maar ze willen ook de innovatieve kant verder ontwikkelen. En daarvoor hebben ze nadrukkelijk de samenwerking met het LUMC opgezocht. Om te onderzoeken of er interessante, nieuwe geneesmiddelen zijn die we samen kunnen ontwikkelen.’

Het is belangrijk dat onderzoekers uit de academie samenwerken met geneesmiddelenbedrijven, vindt Van Gelder. ‘We vullen elkaar op meerdere vlakken aan. Wij zijn juist sterk in het vroege, fundamentele onderzoek. Deze nieuwe moleculen zouden wel eens het begin kunnen zijn van de ontwikkeling van een nieuw geneesmiddel. Omgekeerd beschikt farma over heel veel know-how over het hele geneesmiddelenontwikkelingstraject, waar wij als academici weer heel erg ons voordeel mee kunnen doen, zoals bij het opstellen van registratiedossiers. Dus als we het zelf in de hand willen houden, hebben we juist hun hulp nodig.’

Een mooi voorbeeld waar deze kennisuitwisseling plaatsvindt is het Nationaal Farmaceutisch Kenniscentrum dat vorig jaar is opgericht. Eén van de doelen van het kenniscentrum is academische onderzoekers in heel Nederland te ondersteunen bij het ontwikkelen van geneesmiddelen. ‘Waar het met name aan ontbreekt is de kennis en ervaring voor het opstellen van een registratiedossier’, zegt Van Gelder. ‘Door krachten te bundelen, proberen we dat aan te bieden aan de academische onderzoekers. En wie weet slagen ze er in om bijvoorbeeld voor zeldzame ziekten, of in het kader van een re-purposing traject, een product écht tot aan de markt te brengen!’

VIG Medicijndialoog

Op 7 oktober organiseert de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen de VIG Medicijndialoog over Boston aan de Noordzee. Welke rol kan de geneesmiddelensector spelen bij het gezonder, weerbaarder en welvarender maken van Nederland. In de ochtend staan er vier inspiratieworkshops gepland door Clémence Ross-Van Dorp, Ida Haisma, Carmen van Vilsteren en Thomas Grosfeld.

De output van de workshops wordt op 7 oktober ’s middags besproken in het plenaire online deel, van 15.30 uur tot 17.00 uur. Key note speaker in dat middagdeel is voormalig minister-president prof. dr. Jan Peter Balkenende.

VIG Medicijndialoog: meer info en aanmelden

Lees ook het interview met Ida Haisma (directeur Leiden Bio Science Park) en één van de gespreksleiders van de inspiratieworkshops op 7 oktober.